Bankdirecteur Torvald Helmer en zijn vrouw Nora leiden op het eerste gezicht een ideaal leven. Ze lijken perfect gelukkig. Dan doemt er een geest op uit Nora’s verleden. Het is Krogstad, één van Torvalds ondergeschikten. Jaren geleden heeft Nora met een valse handtekening geld van hem geleend zodat ze met een overspannen Torvald in Italië kon gaan kuren. Krogstad dreigt nu ontslagen te worden en chanteert Nora. Hij wil niet alleen zijn geld terug maar ook dat Nora ervoor zorgt dat hij zijn baan behoudt. Een brief van Krogstad zet de verhoudingen tussen Nora en Torvald op scherp. Nora realiseert zich dat het ‘perfecte’ leven dat ze leidde een leugen is geweest. Zij was een pop die verzorgd en beschermd moest worden en haar man blijkt niet de liefdevolle, zelfopofferende echtgenoot waar ze hem voor hield. Als een tweede brief van Krogstad het gevaar doet wijken, is dat voor Nora en Torvald te laat.

henrik ibsen
Met Nora (Een poppenhuis) schreef de Noorse toneelschrijver Henrik Ibsen (1828 - 1906) een klassieker over een jonge vrouw die tot het besef komt dat ze heel haar leven alleen voor anderen heeft geleefd. Ze probeert te breken met haar echtgenoot en de burgerlijke verwachtingen en belandt in een draaikolk van aan schizofrenie grenzende verwarring. Nora breekt met de samenleving die haar heeft gevormd maar de barsten blijken voelbaar tot diep in haar eigen identiteit. Ibsen wordt beschouwd als de grondlegger van het moderne realistische drama en schreef met stukken als De Wilde Eend, Hedda Gabler en Nora (Een poppenhuis) enkele meesterwerken uit het wereldrepertoire.

thibaud delpeut over nora
Dit fantastische en meedogenloze portret van een vrouw heet Een Poppenhuis maar het verdient de titel: Nora. Ik zie het stuk als een schilderij waarin de psychologie van de leugen het landschap vormt. Het is een bitter koud, onherbergzaam poollandschap met daarin, gebouwd op een gletsjer, het huis van Nora en Helmer. Hun bestaan is als een bevroren spiegelpaleis. Die gletsjer is onze wereld, die Ibsen 133 jaar geleden beschreef: koud met een spiegelend oppervlak. Overal waar Nora kijkt, ziet ze zichzelf vertekend, vreemd verwrongen terug. Een leugen om bestwil, waarmee ze Helmer en haar leven redt, drijft haar naar de absolute ondergang. Ze wordt manisch en verliest de greep op haar bestaan. Ze laat alle rollen die ze speelt achter zich en drijft alle demonen uit. Het zoete Poppenhuis wordt een zwarte poppenkast. Helmer raakt in een diepe crisis als zijn vrouw van hem wegdrijft. Zijn vrouw, de glinsterende steen in de kroon op zijn bestaan blijkt enkel zijn creatie. En die creatie verzet zich als een monster van Frankenstein tegen hem, tegen haar schepper. Helmer moet redden wat er te redden valt, de toekomst, zijn kinderen. Als een infectiehaard moet Nora bestreden worden.
Ik hoor Once in a lifetime van Talking Heads:
And you may tell yourself: This is not my beautiful house!
And you may tell yourself: This is not my beautiful wife!
Into the blue again, after the money’s gone.
Once in a lifetime, water flowing underground.
Onder de gletsjer stroomt water.

programmaboek 14|15
Blader door het programmaboek door op onderstaande afbeelding te klikken of download als pdf.