‘Smashing up the classics’. Dat is volgens een Engelse criticus de specialiteit van de eigenzinnigste van alle Britse theater- en operaregisseurs, Katie Mitchell (1964). Haar werk polariseert en is voer voor controverse. Recent ensceneerde zij Cleansed van Sarah Kane bij het National Theatre. Toeschouwers liepen weg of vielen flauw bij het zien van hyperrealistisch geacteerde verkrachtingen en folterscènes.

In het werk van Mitchell primeert het beeld op het woord. The Guardian noemt haar ‘the closest thing British theatre has to a genuine auteur: a director with a strong, uncompromising vision of how theatre should be.’ In haar regies legt ze de vinger op plekken waar het in de maatschappij wringt en schuurt: van oorlog en misbruik tot de actuele milieuproblematiek.

Mitchell is bijzonder actief in vele grote theaters en op festivals in Europa, dat ze uit ecologische principes enkel per trein doorkruist. Ze was de eerste Britse regisseur die geselecteerd werd voor het prestigieuze Duitse Theatertreffen. In 2015 was ze ‘Brandstichter’ in de Stadsschouwburg Amsterdam. In haar eco-stuk Atmen was te zien hoe twee acteurs fietsend elektriciteit opwekten. In haar postapocalyptische enscenering van Becketts Happy Days zit Winnie niet vast in een berg aarde maar staat ze tot aan haar hals in het stijgende water.

Film is een belangrijke invloed. In 2011 regisseert ze Orest van Manfred Trojahn bij De Nederlandse Opera. Diens filmische muziek vertaalt ze in haar regie met technieken uit de film zoals fast forwards, slow motions en stills. Het Duitse tijdschrift Opernwelt roept de voorstelling uit tot wereldpremière van het jaar. De laatste tien jaar ontwikkelde en perfectioneerde Mitchell een techniek voor live cinemaproducties waarbij de film voor de ogen van de toeschouwer op de scène wordt gedraaid en geprojecteerd.

Opvallend in haar bewerkingen is de verschuiving van het perspectief: we volgen de vrouwelijke blik. In Mitchells bewerking van Freule Julie staat niet Julie maar wel de meid Christine centraal. Met Five Truths maakt ze een videoinstallatie die vijf versies toont van Ophelia’s waanzinscène uit Hamlet. Het typeert de feministische inslag van haar werk. In de Volkskrant zegt ze daarover: ‘Ik richt mijn aandacht consequent op vrouwelijke ervaring en perceptie. Er zijn niet heel veel vrouwelijke regisseurs en iemand moet het doen. Ik voel het als een verantwoordelijkheid.’

Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze bij Toneelgroep Amsterdam De meiden van Jean Genet regisseert.