‘Je vader en ik hebben besloten, als je niet doet wat wij zeggen, plegen we zelfmoord.’

In Niet Meer Zonder Jou van onze alliatiepartner Adelheid|Female Economy zijn we getuige van de schurende, huiverige, soms angstige én dierbare ontmoetingen tussen een lid van de traditionele moslimgemeenschap, moeder Havva, en een vrijgevochten familielid, dochter Nazmiye. Een openbaar gesprek over dat waar vroeger in het gezin nooit over gesproken werd. Waar we, in de intieme Studio 2 van TA, van heel dichtbij getuige zijn.

De voorstelling is theatraal en authentiek tegelijk, zonder dat je je hoeft af te vragen waar de geschreven tekst ophoudt en de improvisatie en het toeval beginnen. Het is een soms schokkende, vaak ontroerende en steeds zeer spannende botsing tussen twee generaties die uitgaan van volstrekt verschillende waarden.

'Wat een prachtig project van Nazmiye Oral en Adelheid Roosen – sterke vrouwen. Je bewondert daardoor nog meer de moed en liefde van moeder Oral om mee te doen aan deze voorstelling, waarin ze vorstelijk overeind blijft in haar eerlijke nuchterheid, voorzichtige humor en universele wijsheid.' - Theaterkrant ****

'Het is een schouwspel, een moedig schouwspel en heel mooi.' - de Volkskrant ****

'De confrontatie is heftig. Publiek en spelers zijn vanaf het begin tot tranen geroerd.' - NRC ***

'De voorstelling komt mooi samen als Nazmiye haar moeder introduceert aan haar gemeenschap: het theaterpubliek - dat zich vooral lijkt te (willen) herkennen in het vrijgevochten karakter van Nazmiye, maar misschien ergens net zo veroordelend is als de moslimgemeenschap waar Nazmiye uit ontsnapte.' - Parool ***

'Het gebeurt niet vaak dat je in het theater een drama bijwoont en denkt: dit ís een historisch moment. De geschiedenis krijgt hier, ter plekke, een nieuwe wending.' - Vrij Nederland

Nazmiye Oral ontwikkelde het concept voor Niet Meer Zonder Jou op grond van haar eigen ervaring. In de voorstelling vertellen acteurs samen met hun dierbaren hoe ze hun eigen weg zijn gegaan terwijl ze tegelijk weigerden zich te vervreemden van hun gemeenschap.

Nazmiye: 'Die houding van mijn ouders zorgde dat alles voor het eerst glashelder was. Ik draaide me om en zag mijn plek te midden van mijn gemeenschap, onbewoond door mij. Want ik wilde en was anders. Dus onwaardig. Een plek om voorgoed te verlaten. Ik keek mijn moeder bloot in haar ogen. Maar het is mijn plek, mijn geboorterecht. Ik laat van mij geen vreemde maken. Ik zal niet doen wat je zegt. Ik zal mijn eigen pad volgen, en terwijl ik dat doe, kun je me niet verstoten want ik zál anders zijn, maar niet meer zonder jou.'

foto expositie
Çiğdem Yüksel, 26 jaar, fotograaf en net als Nazmiye oudste in het gezin, herkende zich in het proces en het dilemma. Simultaan aan de voorbereiding van Niet Meer Zonder Jou, hebben een twintigtal leden van de gemeenschap moed verzameld en zich voor de lens van Çiğdem getoond, in een zelfde Niet Meer Zonder Jou-attitude met een familielid of naaste. Ze hing haar portretten op in de huiskamers van bewoners uit de gemeenschap. Met het gehele gezin opende ze het gesprek en vroeg hen te reageren op de foto en deze vervolgens vrij te bewerken. De ‘geleefde’ portretten worden getoond in de meereizende foto-expositie.

tekst Nazmiye Oral | regie Adelheid Roosen | spel Havva Oral, Nazmiye Oral | regie-assistentie Lauren Rissik | muziek Seval Okyay | lichtontwerp Jantje Geldof | vormgeving & kostuums Dymph Boss | fotografie Çiğdem Yüksel | research Kim Zonneveld, Nilay Ceber (stage) | zakelijke leiding Alexander Chu | productie Nadin Topal | publiciteit margriet Bakker, Pieter Donkers | coproductie Zina, Adelheid|Female Economy, Holland Festival | arms linked/coproductie Toneelgroep Amsterdam/Internationaal Theater Amsterdam