home
>
voorstellingen
>
oresteia
>
synopsis
Orestes, zoon van Klytaimestra en legeraanvoerder Agamemnon, krijgt de opdracht zijn moeder te doden. Een wraakactie omdat Klytaimestra zijn vader Agamemnon vermoordde. Agamemnon offerde hun dochter Iphigeneia zodat hij met het Griekse leger kon optrekken naar Troje. Vanaf het moment dat Orestes de vadermoord heeft gewroken, wordt hij achtervolgd door woedende Wraakgodinnen, die de mensheid met eindeloze plagen kunnen achtervolgen. Alleen de godin Athena kan uitkomst bieden.
De Griekse tragedie Oresteia (457 v.Chr.) geldt als symbool voor het beginpunt van de Europese geschiedenis. Het is een van de oudste theaterteksten die tot onze cultuur wordt gerekend en de enige bewaarde trilogie.
aischylos
Aischylos (ca. 525 v. Chr. - 456 v. Chr.) behoort met Sophokles en Euripides tot de belangrijkste Griekse tragedieschrijvers en wordt gezien als de grondlegger van de Griekse tragedie. Aischylos is rond 525 v. Chr. geboren in een adellijke, aristocratische familie. Toen hij ongeveer vijftien jaar was maakte hij in Athene de eerste democratische omwenteling mee. In 490 vocht hij tegen de Perzen in de beroemde slag bij Marathon. Tien jaar later nam hij eveneens deel aan de beslissende Zeeslag bij Salamis tegen de Perzische invasievloot. Over deze slag schreef hij de tragedie Perzen, de oudste van zijn bewaard gebleven stukken, dat in 472 in première ging. Aischylos was toen reeds de vijftig gepasseerd. Hij overleed in 456 in Gela, op Sicilië, waar hij de laatste jaren van zijn leven vaak heen reisde om daar zijn eigen tragedies te regisseren. Zijn grafschrift, dat hij wellicht zelf heeft opgesteld, vermeldt enkel dat hij tegen de Perzen heeft gevochten en verwijst helemaal niet naar zijn literaire werk.
Aischylos heeft naar alle waarschijnlijkheid tussen de zeventig en de negentig stukken geschreven. Ongeveer twintig keer werd een stuk van hem geselecteerd voor het jaarlijkse toneelfestival van de Dionysia te Athene. Dertien keer won hij de eerste prijs, voor het eerst in 484 v. Chr. Ook na zijn dood werden zijn stukken nog vaak opgevoerd. Van zijn circa negentig stukken zijn slechts zeven bewaard gebleven. Centraal thema in zijn werk is de mens die goddelijke wetten overtreedt en daarmee op zichzelf en zijn familie een schuld afroept. Vooral in de trilogie Oresteia is dit gegeven nadrukkelijk aanwezig.
herman altena
Voor deze productie wordt door Herman Altena een nieuwe vertaling gemaakt. Herman Altena werkt voor theaterinstellingen, musea, overige kunstinstellingen en onderwijs, in binnen- en buitenland. Hij is sinds 1989 werkzaam op het gebied van het Oud-Griekse en Romeinse theater. Zijn specialisme is de Griekse tragedie. Hij maakte diverse vertalingen en bewerkingen van Griekse tragedies voor ZT Hollandia en Het Paleis. Afgelopen seizoen werkte Herman Altena samen met Paul Koek. Hij vertaalde Euripides’ Smekelingen voor een tweetalige coproductie met het Atheense Theseum Ensemble. De voorstelling was in Nederland te zien in de grote theaters en op een Grieks theaterfestival. Naast het werk voor de theaterpraktijk is Herman Altena ook werkzaam als gastdocent. Hij verzorgt cursussen over antiek theater voor de Universiteit Leiden, de Universiteit van Athene, en de Universiteit Utrecht. Ook is hij actief in het postacademiaal onderwijs voor leraren klassieke talen.
johan simons
Begin jaren negentig maakte Johan Simons met componist/slagwerker Paul Koek bij hun toenmalige Theatergroep Hollandia een aantal monumentale ensceneringen van klassieke stukken, zoals Prometheus, Perzen en Bacchanten. De laatste jaren concentreert Simons zich met name op romans die hij voor het toneel bewerkt. Bij zijn nieuwe gezelschap NTGent ensceneerde hij dit seizoen o.a. De Asielzoeker van Arnon Grunberg en Platform van Michel Houellebecq. Met zijn enscenering van de Oresteia keert Simons terug naar de oorsprong van het theater.
productie toneelgroep amsterdam / ntgent
Oresteia is de tweede productie van Toneelgroep Amsterdam en NTGent. De eerste productie, Opening Night (regie Ivo van Hove), ging op 26 maart 06 in première in NTGent / Schouwburg. Op 10 maart 07 volgt de première van Maeterlinck (regie Christoph Marthaler), eveneens in Gent. Deze twee toonaangevende Nederlandstalige gezelschappen koppelen hun artistieke en logistieke krachten voor deze grootschalige projecten. Deze samenwerking is niet toevallig. Beide gezelschappen delen hun visie over repertoire toneel en werken met een vast ensemble van acteurs.