Geen boek heeft de afgelopen paar jaar miljoenen lezers zozeer in de ban gehouden en aangegrepen als Een klein leven van de Amerikaanse schrijver Hanya Yanagihara.

Ramsey Nasr ontving de Louis d'Or 2019 voor zijn vertolking van Jude.

In deze wereldwijde bestseller volgen we vier mannen over een periode van meer dan dertig jaar: de advocaat Jude, de acteur Willem, de beeldend kunstenaar JB en de architect Malcolm. Het verhaal is de geschiedenis van hun vriendschap, want ze blijven tijdens hun verdere leven nauw met elkaar verbonden. Ze ontwikkelen hun carrières in de stad waar ambitie en succes de graadmeter voor een geslaagd leven zijn: New York.

Centraal staat de in zichzelf gekeerde Jude. Zijn verleden is omgeven door een sluier van geheimzinnigheid. Achter de façade van professioneel succes leeft hij met onverwerkt verdriet als gevolg van emotionele verwaarlozing en seksueel misbruik in zijn jeugd. Daar heeft hij een extreem wantrouwen en een gevoel van waardeloosheid aan overgehouden. Een uitlaatklep vindt hij in dwangmatige automutilatie, waardoor zijn lichaam steeds verder uitgeput raakt.

Hoe leef je met trauma en pijn? Jude heeft geen familie, zijn vrienden zijn alles voor hem. Toch vindt hij het onmogelijk om zijn verleden met hen te delen. Hoe dichter iemand komt, hoe moeilijker het is om het gesprek erover aan te gaan. Openheid en overgave staan voor Jude gelijk aan misbruik. In een dergelijke constellatie wordt intimiteit een onmogelijke opgave. Is vriendschap in staat om compensatie te bieden voor de opgelopen schade? Is het mogelijk om een liefdesrelatie te hebben zonder seks? Wat vermag liefde eigenlijk te doen?

Judes vrienden staan voor een dilemma. Hoe kun je iemand helpen die niet geholpen wil worden, terwijl je beseft dat je geen echte vriend bent als je níet probeert te helpen?

'Wat het boek node mist, heeft de voorstelling wel: een mate van abstractie en poëzie. Een stomp in je maag, nee, in je gezicht, dat is de voorstelling Een klein leven in de regie van Ivo van Hove. En nog één. En nog één. Het geweld wordt afgewisseld met korte, tedere momenten van troost. Kleine sprankjes hoop, die algauw weer moeten wijken voor de gruwel, tot er geen ontkomen meer aan is: het besef van volstrekte uitzichtloosheid.' - de Volkskrant *****

'Dit is theater in zijn meest glorieuze vorm' - NRC *****

'in handen van regisseur Ivo van Hove is het een powerhouse van een stuk geworden'- Trouw *****

'zinderend en ontroerend theater'- De Standaard ****

'Ik heb het idee dat Hanya Yanagihara een goede keuze heeft gemaakt en dat deze voorstelling van Ivo van Hove, waarin we herkenbare mensen zien in extreme situaties, ook internationaal furore zal maken.'- Theaterkrant *****

'De toneelversie van Een klein leven grijpt je naar je strot en laat zien hoe gruwelijk het leven soms kan zijn. Het stuk is zwarter dan inktzwart, maar glanst dwars door alle lelijkheid heen. '- De Telegraaf *****

Ivo van Hove over Een klein leven

‘Een klein leven lezen is veel meer dan het lezen van een boek. Het is een verwoestende afdaling in gebieden van pure pijn, pure eenzaamheid, pure hulpeloosheid, pure vriend¬schap. IJselijk oprecht maar ook liefdevol, zij het zonder enige sentimentaliteit, beschrijft Hanya Yanagihara een volledig leven: kindertijd, adolescentie, volwassenheid, dood. Vanaf het eerste misbruik op negenjarige leeftijd leeft Jude in dát moment van trauma, voor de rest van zijn leven. Een trauma waarin hij totaal alleen is, zich totaal alleen voelt. Voor Jude is verlossing niet mogelijk. Niet voor niets is zijn lijflied Mahler’s ‘Ich bin der Welt abhanden gekommen/ Mit der ich sonst viele Zeit verdorben’, ik ben verloren gegaan voor de wereld waaraan ik ooit veel tijd verdeed. Zijn vrienden doen al het mogelijke om Jude gelukkig te laten zijn maar hij kan het goede niet meer omarmen. Liefde en vriendschap overwinnen niet alles. Een klein leven stelt vragen over goed en kwaad, over hoe om te gaan met het verlies van wie je echt houdt. Maar ook bij de hedendaagse tirannie om gelukkig te zijn, bij de verbinding die we automatisch leggen tussen liefde en seksualiteit. In Een klein leven is seksualiteit een vernietigende kracht.’

Hanya Yanagihara: ‘Ivo en ik spraken elkaar ruim een jaar geleden voor het eerst. Hij zag het boek als een allegorie van goed en kwaad. Zo zag ik het absoluut niet. In ons eerste gesprek vertelde hij zijn ideeën over hoe hij het boek naar het podium wil transporteren. En dat is precies waar ik in eerste instantie nieuwsgierig naar ben wanneer iemand het boek wil omzetten naar een andere kunstvorm; hoe zullen ze hún medium gebruiken om het verhaal te vertellen. Het moet een interpretatie zijn, geen letterlijke vertaling. Het boek vraagt volledige overgave van de lezer. En dat zal het bij het toneelstuk ook zo zijn. Dat is bij al het werk van Ivo het geval. De toneelbewerking van Een klein leven zal uitnodigen tot een zekere nederigheid, aandachtigheid en actieve betrokkenheid. De kijker zal worden uitgedaagd. En hij zal worden beloond. Ik hoop dat dit toneelstuk mensen met een nieuwe blik naar het boek laat kijken. Misschien ga ik ook wel anders naar het boek kijken. Dankzij bewerkingen zoals het toneelstuk van Ivo, kent het boek en zijn personages een veel langer leven dan ik oorspronkelijk had voorzien. Dat beschouw ik als een groot cadeau.’

#eenkleinleven