Jeroen Brouwers verblijft als kind in een jappenkamp in Indonesië. Na de oorlog komt hij in Nederland in een pensionaat terecht. Het is strafkamp en concentratiekamp in één. In zijn vroege roman Bezonken rood schrijft hij: ‘Ik begrijp het principiële verschil niet tussen een Japanse kampbewaker en een kloosterling.’

Vele jaren later schrijft hij met Het hout deze ervaringen van zich af. Brouwers doopt zijn pen in gif als hij het beeld schetst van een Rooms klooster annex jongenspensionaat waarin een volkomen verziekte mannengemeenschap straffeloos haar gang kan gaan. Hij krijgt er in 2015 de prijs voor het beste Nederlandstalige literaire boek voor, de ECI-Literatuurprijs.

Niet alleen worden de leerlingen door de kloosterlingen vernederd en gebrutaliseerd, ze worden ook seksueel misbruikt. Dit alles vindt plaats onder de verhullende mantel van een kerk die de naastenliefde propageert. De jonge broeder Bonaventura ziet zich voor een dilemma geplaatst. Verkiest hij de zwijgende medeplichtige te zijn die de slachtoffers zo goed als mogelijk helpt? Of besluit hij weg te gaan, waardoor hij ze aan hun lot overlaat?

Er is een vrouw in de wereld buiten het klooster voor nodig om die knoop te kunnen doorhakken. Tijdens een bezoek aan de tandarts ontmoet Bonaventura de jonge weduwe Patricia. Maar ook nadat zij een geheime liefde ontwikkelen, blijft hij nog lange tijd besluiteloos.

Jeroen Brouwers: ‘Wat bezielde die mensen om te blijven en om te zwijgen? Dat was ook de uitdaging voor me: geloofwaardig maken dat Bonaventura niet weg kàn, niet spreken kàn.’ Vanuit die vraag regisseert Michiel van Erp – de gevierde filmmaker van o.a. de tv-serie Ramses – voor het eerst een theatervoorstelling in de grote zaal.

'Het acteerwerk is zó overtuigend en de voorstelling zó indringend dat de gebeurtenissen op het toneel je bijblijven. Het celibaat als hogedrukpan die onvermijdelijk tot ontploffing komt.'- Theaterkrant

'Zo behoudt Het Hout ook op toneel knap het midden tussen huiveringwekkend en hoopvol. Tot de roerende slotscène, waarin de hoop uiteindelijk overwint.' - de Volkskrant ****

'Van Erp houdt zijn regie strak en ingetogen. Dat komt de zeggingskracht ten goede. Bart Slegers maakt met zijn indrukwekkend onderkoelde en daardoor des te dreigender interpretatie van broeder Mansuetus de dreiging knisperend tastbaar. Gijs Scholten van Aschat creëert een onvergetelijke broeder-overste Benedictus als een man die door zijn afstandelijke en ambtelijke benadering de illusie van onpartijdigheid en fatsoen probeert op te houden. Maria Kraakman maakt als de vlinderige weduwe Patricia de verliefdheid van Bonaventura volledig invoelbaar. Maar de kracht van het stuk ligt toch bij Aus Greidanus als Bonaventura. Hij vertelt zijn verhaal in flasbacks en onontkoombaar voel je zijn woede stijgen.' - Noordhollands Dagblad

'Aan de eerste, geslaagde theaterregie van documentairemaker Michiel van Erp is af te zien hoe goed hij in beelden kan denken.' - Trouw ****

Michiel van Erp over Het hout

‘Voor mij staat het jongenspensionaat waar het verhaal van Het hout zich afspeelt voor veel meer gesloten gemeenschappen. We leven in een wereld waar onthullingen over machtsmisbruik en seksuele intimidatie aan de orde van de dag zijn. Het hout gaat over de mechanismen die schuil gaan achter het collectief verzwijgen van wantoestanden. Over de dilemma’s waar je als individu voor komt te staan als je er wat tegen wilt doen en over de moed die nodig is om naar voren te stappen. En dat uiteindelijk liefde overwint.

Het hout is ook een ode aan het schrijverschap van Jeroen Brouwers. In de theaterbewerking door Jibbe Willems is zijn taal in stand gebleven. De woorden van Brouwers schieten als kogels door de kerk.’

#hethout