Sign of the Times
Na een succesvol eerste seizoen van de nieuwe programmareeks Sign of the Times presenteren ITA en De Balie een tweede seizoen. In vier scherpe en meerstemmige programma’s waarin debat en theater, kunst en politiek gecombineerd worden, onderzoeken we opnieuw een belangrijk maatschappelijk thema. Vorig seizoen namen we identiteit onder de loep met o.a. Thierry Baudet, Femke Halsema en internationale gasten als Kamel Daoud en Mark Lilla. Dit seizoen staat het thema woede centraal.

Tijdens Sign of the Times onderzoeken we de rol die woede speelt en kan spelen in onze samenleving, waar verontwaardiging, boosheid en haat in het hart van het politieke strijdtoneel is komen te staan. Waarom heeft woede zo’n centrale plek in onze leefwereld ingenomen? Wanneer is woede enkel een negatieve emotie? En op welke momenten is woede juist constructief en kan het werken als moreel kompas?

SHE'S MAD AS HELL - 17 DECEMBER 2018

In 2018 lijkt de woedende vrouw haar plaats op te eisen in het publieke debat. Van de woede-uitbarsting van Serena Williams tot de wereldwijde aanklacht tegen seksueel overschrijdend gedrag onder de hashtag #metoo. De vrouw spreekt zich uit, en beslist niet alleen zoetgevooisd. Maar hoe meer vrouwen hun razernij tonen, hoe heftiger de reacties. Waarom roept de woedende vrouw meer verontwaardiging op dan de woedende man?

Aan de vooravond van 100 jaar vrouwenkiesrecht duikt Sign of the Times met o.a. Sylvana Simons in het eeuwenoude taboe op vrouwelijke woede en onderzoeken we via theater en gesprek de huidige tijdsgeest. Laten vrouwen zich nog temmen of omarmen vrouwen wereldwijd het recht om kwaad te zijn? En wat betekent dat voor onze wereld?

Van Euripides’ Medea via Shakespeares De getemde feeks tot Nora van Ibsen. Het wemelt in de theater- en literatuurgeschiedenis van boze vrouwen die worden weggezet als gek, hysterisch of labiel. Waar komt dit beeld vandaan? Hoe worden woedende vrouwen vandaag de dag gezien? Kersvers politica Sylvana Simons praat er deze avond over. Op welke momenten wordt zij weggezet als hysterische vrouw? Wanneer zet ze haar woede in om iets te bewerkstelligen? Acteurs Aus Greidanus jr., Marieke Heebink, Eva Heijnen en Bart Slegers brengen o.a. scènes uit Nora, Medea en Bloed en rozen!

deBalie TV - Sign of the Times: She's made as hell - 17 dec 18
> bekijk de uitzending

MAD AS HELL - 2 OKTOBER 2018

Als er één land is waar de gemoederen tot het kookpunt zijn gestegen, dan is het wel Spanje waar Madrid en Catalaanse separatisten lijnrecht tegenover elkaar staan. Een strijd die er toe geleid heeft dat voormalig minister-president van Catalonië, Carles Puigdemont, werd ontslagen, uit Spanje vluchtte en nu in ballingschap in België leeft.

Tijdens Sign of the Times geeft Puigdemont zijn visie op de boosheid die Europa in zijn ban lijkt te hebben. Moeten we een manier zien te vinden om voorbij die politieke woede te komen? Of is woede juist een onmisbare emotie in de strijd voor gelijke rechten?

Woede regeert in onze huidige samenleving – van het Amerika van Trump tot het Verenigd Koninkrijk, waar de strijd over Brexit onvermoeid doorgaat. Om deze toenemende woede te begrijpen spreken we tijdens de eerste aflevering van Sign of the Times met de voormalig Catalaans leider Carles Puigdemont. Iemand die in het verharde Europese politieke debat veel tegenstand opwekt, maar ook als geen ander volkswoede weet te bespelen in zijn strijd voor een onafhankelijk Catalonië.

Carles Puigdemont werd in 2016 minister-president van Catalonië. Na een referendum riep hij op 27 oktober 2017 de Catalaanse onafhankelijkheid uit. Diezelfde dag werd hij door de Spaanse regering uit zijn ambt gezet.Eind 2017 week hij uit naar België. Intussen riskeert hij een lange celstraf, als hij zou terugkeren naar Spanje. Op 18 september verschijnt 'De Catalaanse crisis', waarin Puigdemont voor het eerst schrijft over de Catalaanse zaak.

in de pers

NOS RADIO 1 - Catalaanse leider Puigdemont 'als een popster' ontvangen in Amsterdam - 3 okt 18
> beluister de uitzending

LE NATIONALISME, C'EST LA GUERRE - 2 JUNI 2018

Deze unieke collagevoorstelling, geregisseerd door Ivo van Hove, wordt speciaal gemaakt voor de tweede editie van het Forum on European Culture. Samen met minister van OC&W Ingrid van Engelshoven, de acteurs van Toneelgroep Amsterdam en de Amerikaanse politieke denker Mark Lilla (Columbia University, NY) belichten we de positieve en negatieve aspecten van identiteit, emancipatie en identiteitspolitiek zien. Wanneer is identiteit een verbindende factor en wanneer sluit het mensen uit?

Minister Ingrid van Engelshoven: 'In een tijd waarin ontwikkelingen elkaar opvolgen in een tempo dat voor velen soms niet meer bij te houden is, ervaren veel mensen onzekerheid. Angst voor het onbekende doet teruggrijpen naar het ‘eigene’. Dat is op zichzelf begrijpelijk. Maar het mag er niet toe leiden dat angst en behoud leidende principes worden voor de samenleving als geheel. Kunst verzet zich tegen stilstand. Als het land dreigt in te dutten, schudden kunstenaars het weer wakker.'

Ivo van Hove zoekt antwoorden in onze rijke cultuurgeschiedenis. Speciaal voor de tweede editie van het Forum on European Culture regisseert hij een unieke collagevoorstelling die reist door onze theatergeschiedenis, de literatuur en filosofie om belangrijke identiteitsvragen die in onze huidige samenleving spelen aan te kaarten. Van de opkomst van nationalistische gedachtegoed in Europa tot de #MeToo discussie, van Shakespeare tot Bertolt Brecht. Kunnen we ons een samenleving voorstellen waar identiteit (nationaliteit, ras, klasse, gender) geen rol speelt of moeten we zo’n samenleving helemaal niet nastreven?

De beroemde Amerikaanse politicoloog Mark Lilla, auteur van The Once and Future Liberal: after Identity Politics (2017) geeft een lezing, in wisselwerking met de voorstelling. Tien dagen na de Amerikaanse presidentsverkiezingen, schreef Lilla een vlammend betoog waarin hij stevige kritiek uitte op identiteitspolitiek die, volgens hem, heeft geleid tot de overwinning van Trump. Met zijn ideëen stuitte Lilla op hevige kritiek, zowel van politiek links als rechts. Voor Sign of the Times focust Lilla zich op de Europese context. Wat is de invloed van identiteitspolitiek op Europa en hoe ziet hij de toekomst voor liberalisme voor zich?

de Volkskrant - Links moet de natiestaat terugveroveren - 9 jun 18
> [download] als .pdf

POSTKOLONIALE IDENTITEIT - 10 MEI 2018

Koloniale geschiedenis is actueler dan ooit en onderwerp van hevig debat over helden en schurken, daders en slachtoffers. Tijdens de derde editie van Sign of the Times onderzoeken we samen met schrijvers Kamel Daoud, Karin Amatmoekrim en Reggie Baay postkoloniale identiteit. We reizen door het werk van deze auteurs en door Europa’s verleden. We luisteren naar stemmen uit de geschiedenis van het theater en de literatuur, vertolkt door acteurs van Toneelgroep Amsterdam. Hoe bepaalt de koloniale geschiedenis onze huidige identiteit? Hoe komen we voorbij de polarisatie die het huidige debat over het koloniaal verleden van Nederland oproept? Is een ware postkoloniale samenleving haalbaar?

De wereldberoemde Algerijnse schrijver Kamel Daoud betreedt voor het eerst in lange tijd het podium. Met zijn kritiek op de islam in het huidige Algerije riep hij een fatwa over zich uit. Ook in Frankrijk kwamen zijn ideeën zodanig onder vuur te liggen dat hij zich terugtrok uit het publieke debat. Zijn debuutroman Moussa of de dood van een Arabier (2013) raakte de literaire wereld als een voltreffer. Zijn radicale antwoord op De vreemdeling van Camus, waarmee Daoud een identiteit geeft aan Camus’ anonieme vermoorde Arabier, stelt de westerse houding ten opzichte van de voormalige koloniën aan de kaak.

Aansluitend op een lezing van Daoud focussen we op het Nederlandse koloniaal verleden met schrijvers Karin Amatmoekrim en Reggie Baay.

Moderator is Yoeri Albrecht. Voertaal van de avond is Frans (met Nederlandse boventiteling) en Nederlands. Met medewerking van Djamila Landbrug en Eelco Smits.

De Groene Amsterdammer - Iedereen is Jonas - 30 mei 18
> [download] als .pdf
> naar de website

DE STRIJD DER SEKSEN - 1 MAART 2018

Tijdens de tweede editie van Sign of the Times bespreken we een van de belangrijkste thema's van 2017: #MeToo. Aan de hand van een collage van stemmen uit de kunst, de literatuur en de hedendaagse samenleving, gaan we in gesprek over seksuele identiteit en macht in 2018. Met bijdragen van o.a. Shirin Musa, oprichtster van vrouwenrechtenorganisatie Femmes for Freedom, schrijvers Jessica Durlacher en Aafke Romeijn, seksuoloog Ellen Laan, journalist Janice Deul, feminist van het eerste uur Maaike Meijer en acteurs - Janni Goslinga, Eva Heijnen, Halina Reijn en Gijs Scholten van Aschat - van Toneelgroep Amsterdam.

Het is een van de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen tijd: de #MeToo beweging. Het begon met één vrouw die in het najaar van 2017 de Amerikaanse filmproducent Harvey Weinstein betichtte van seksuele intimidatie maar groeide door een simpele hashtag uit tot een wereldwijd fenomeen dat zich in razend tempo ontwikkelde.

Wat heeft #MeToo teweeg gebracht? Zijn we in een nieuwe fase beland van de eeuwenoude strijd der seksen? En hoe zien we een toekomst voor ons waar we op een gelijkwaardige manier met elkaar samen leven? #MeToo is niet langer alleen een hashtag om seksuele identiteit aan te kaarten, maar ook een onderwerp dat de samenleving hevig verdeelt en volledig onderdeel is geworden van de identiteitspolitiek.

Onder begeleiding van moderator Myrthe Hilkens onderzoeken we seksuele identiteit anno nu met o.a.: Maaike Meijer, Shirin Musa, Aafke Romeijn, Ellen Laan en Jessica Durlacher.

DE STRIJD OM IDENTITEIT - 29 JANUARI 2018

Op maandag 29 januari trappen TA, De Balie en Stadsschouwburg Amsterdam de nieuwe reeks Sign of the Times af met Femke Halsema en Thierry Baudet. Sign of the Times onderzoekt in vier edities via de kunsten hét maatschappelijke thema van vandaag: identiteit. Wanneer is identiteit een verbindende factor en wanneer sluit het mensen uit en drijft het groepen verder uit elkaar?

Wie kijkt naar de uitslag van de reeks recente verkiezingen in Europa, de gebeurtenissen in Catalonië, de Brexit en het Schots referendum, ziet dat we in een nieuw politiek tijdperk zijn beland. De klassieke strijd tussen progressief en conservatief lijkt verleden tijd. Identiteitspolitiek en nationalisme domineren in plaats daarvan het hart van de politiek. Het is de boze witte burger versus de zwarte vrouw, de elitaire wereldburger versus de ‘gewone’ burger met nationale trots. De samenleving polariseert langs identiteitslijnen en juist in een globaliserende wereld lijken mensen zich meer dan ooit te vereenzelvigen met een nationale of andere groepsidentiteit. Waardoor leeft deze identiteitspolitiek zo op? En is het iets nieuws of een oud fenomeen in een nieuw jasje? Hoe verhoudt het huidig nationalisme zich tot het Europees nationalisme in de 19e en 20e eeuw? En wat zijn de consequenties van deze populistische focus op nationale identiteit?

In de eerste aflevering gaat Sign of the Times aan de hand van spraakmakende (theater)teksten uit de geschiedenis, gebracht door de acteurs van TA, met Halsema en Baudet in gesprek over de inzet van identiteit en nationalisme in de politiek. Wat is hun antwoord op het huidige gepolariseerde politieke klimaat? Is identiteitspolitiek een gevaar of een zegen?

gasten Femke Halsema, Thierry Baudet | scènes gelezen door Hélène Devos, Marieke Heebink, Bart Slegers, Steven van Watermeulen |
moderator Yoeri Albrecht | mise-en-place Daniél ’t Hoen | scenografie Ramón Huijbrechts | productie Wiepke Westbroek | redactie Johan Reyniers (TA), Merlijn Geurts & Yoeri Albrecht (De Balie) en Wiepke Westbroek (SSBA) | met dank aan Ivo van Hove, Wouter van Ransbeek, Ans Van Gasse, Vera Morina, Lisa Marée