Luk Perceval bewerkte voor TA een van zijn lievelingsromans, Het jaar van de kreeft. Met deze bestseller uit 1972 slaagde Hugo Claus er in om een roman over de liefde te schrijven die zowel het diepzinnige als het banale omvat. In korte hoofdstukken schetst hij het portret van twee geliefden die niet met en niet zonder elkaar kunnen. Wat is het dat twee mensen samenbrengt als er niets lijkt te kloppen?  'Als u niet gaat kijken, bent u een dief van uw eigen geluk.' - NRC *****

Het jaar van de kreeft gaat over een stormachtige relatie. De voorstelling is een aaneenschakeling van absurde, tragikomische en fysiek uitputtende scènes tussen twee reddeloze mensen die niet met, maar ook niet zonder elkaar kunnen. Beide geliefden zitten gevangen in een onontkoombare spiraal van intimiteit en afstandelijkheid, trots en overgave, leven en dood. Een verhaal zonder romantiek, over twee mensen die de liefde ervaren als een noodlot en een missie.

De roman van Claus is een rollercoaster. In korte hoofdstukken schetst hij het portret van twee mensen die niet met, noch zonder elkaar kunnen. In provocerende, ontroerende en poëtische scènes zijn we getuige van de ontreddering die een grote passie veroorzaakt. Claus slaagt erin om een verhaal dat in de handen van mindere schrijvers een pulproman zou opleveren, op te tillen tot een existentieel drama over levensangst en doodsdrift. Balancerend tussen pathos en humor creëert hij twee onvergetelijke personages in een liefdesverhaal dat van alle tijden is.

Perceval stripte het boek van zijn Amsterdamse en vroege jaren zeventig context. Enkel de harde kern bleef over: een vrouw die zich niet kan binden omdat het besef van het verval als een sluier om haar leven hangt. Een man die haar niet kan redden omdat hij haar schreeuw om liefde onterecht begrijpt als een afwijzing.

Maria Kraakman en Gijs Scholten van Aschat spelen en dansen in een fysiek uitputtende voorstelling de verrukking van de verliefdheid én de achterhoedegevechten na de breuk. De dwangmatigheid van de relatie klinkt door in de door Jeroen van Veen gecomponeerde en live gespeelde pianomuziek. Zij stuwt de twee geliefden voort in een dodendans richting het einde, waar geen van beiden de afloop definitief wil inluiden.

'Wondermooi is die uitbeelding van de aantrekkingskracht en verkennende erotische handelingen tussen deze man en vrouw in de openingsscènes. Vanaf dat moment weet je dat Het jaar van de kreeft, de vertoneling van de roman van Hugo Claus, een traktatie zal zijn. Vederlicht, frapperend en vloeiend, in de vaste hand van regisseur Luk Perceval. Hij had een idee, een gewaagd idee: niet imiteren, maar transformeren; de geest, de ziel van het werk van een ander genie eren door de schoonheid van het lichaam op de plaats van de woorden te zetten. Die operatie is volmaakt geslaagd.' - NRC *****

'Maria Kraakman en Gijs Scholten van Aschat hebben zich de afwijkende, uiterst fysieke speelstijl magnifiek eigen gemaakt. Ze slepen je mee in hun rauwe, intense. maar bovenal kwetsbare spel van aantrekken en afstoten. Hun destructieve gedrag schuurt bovendien prachtig met de zachtzoete melodieën van pianist Jeroen van Veen.' - de Telegraaf

'Het is fascinerend om twee van de beste tekstacteurs van Nederland zich zo schaamteloos fysiek op hun rol te zien werpen. Zeker Kraakman weet fenomenaal een verward, gelaagd en ongrijpbaar personage neer te zetten dat je gevoelsmatig wel degelijk begrijpt. Haar geliefde moet haar kwikzilveren lichaam en emoties zien bij te benen, maar blijkt daar niet toe in staat. Dat levert een van de mooiste beelden van de voorstelling op: hij probeert onhandig een kapotte sekspop op te blazen, terwijl zij als een krankzinnige rondjes fietst op het kinderfietsje om zijn aandacht te trekken. Een beeld waarvan je de betekenis niet precies in woorden kan vatten. Maar dat je wel bijna fysiek aan je hart voelt trekken.' - Trouw ****

‘Gijs Scholten van Aschat en Maria Kraakman trekken alle registers van hun grote toneelspelerstalenten wijd open. (...) Luk Perceval laat met Het jaar van de kreeft opnieuw zien wat een groot kunstenaar hij is.’ - De Groene Amsterdammer

> lees hier alle publieksreacties

Luk Perceval over Het jaar van de kreeft

‘Het jaar van de kreeft is een meedogenloos boek. Meedogenloos omdat het de liefde toont in haar vergankelijkheid. Het verhaal laat zien hoe de liefde na de eerste verrukking al snel overgaat in valse verwachtingen en onverdraaglijke ontgoocheling. In de toneelbewerking staat die breuk tussen verwachting en realiteit in de liefde centraal.

Wat mij interesseert, is de vage scheidingslijn tussen waan en werkelijkheid, de liefde als verslaving en zelfbedrog. Of om het met James Joyce te zeggen: Love loves to love love.’

muziek
Klik hier voor meer info over de pianocomposities die Jeroen van Veen voor Het jaar van de kreeft schreef.

#hetjaarvandekreeft