duur 2:00
première 15 nov 2015
Glazen speelgoed is Sam Golds regiedebuut bij TA. Voor het eerst gaat hij buiten de VS aan de slag met een Tennessee Williams klassieker waarin op poëtische wijze verteld wordt hoe moeilijk het voor fragiele, kwetsbare mensen is om zich in de samenleving staande te houden.
Chris Nietvelt is genomineerd voor de Theo d'Or voor haar rol van Amanda Wingfield. Eelco Smits is genomineerd voor de Arlecchino voor zijn rol van Tom Wingfield.
Amanda Wingfield leeft met haar twee kinderen in een wijk voor de lagere middenklasse. Door haar man is zij jaren geleden in de steek gelaten. Amanda is er alles aan gelegen om haar kinderen een goede toekomst te bezorgen.
Beide kinderen leven in een voor zichzelf gecreëerde fantasiewereld. Zoon Tom werkt in een schoenenzaak maar heeft dichterlijke aspiraties. Hij denkt er over om van huis weg te lopen. Dochter Laura is licht gehandicapt als gevolg van een ziekte in haar jeugd. Zij leeft een teruggetrokken bestaan, vervreemd van de wereld. De schuwe Laura is even fragiel als de zorgvuldig door haar opgebouwde en gekoesterde verzameling glazen speelgoeddieren.
Amanda is op zoek naar een man voor haar dochter. Op aansporing van zijn moeder nodigt Tom een collega uit om bij hen te komen eten. Jim was in zijn jonge jaren de populairste jongen van de school. Hij blijkt voor Laura geen onbekende te zijn. De komst van de jonge man zet de toch al moeilijke verhoudingen binnen het gezin onder hoogspanning.
'De toon is licht en de gezinsheisa perfect getroffen: een herkenbare en geestige mengeling van genegenheid en iiritatie. De warmte in dit gezin is onmiskenbaar, de uitzichtloosheid ook. Die dubbelheid zit ook in Nietvelts weergaloze vertolking van Amanda. Aan één stiuk door praat ze, haast zonder adempauze: zo'n eenzame, middelbare vrouw die haar moment pakt. Nietvelt zet haar grote komische talent in voor hilarische litanieën van vergane glorie. Ze is onuitstaanbaar, onverdragelijk, en toch moet je van haar houden. Een onmogelijke paradox, zoals ook glazen speelgoed dat is.' - NRC ****
'Met deze rol bewijst Nietvelt opnieuw haar zeldzame klasse. In haar vertolking strijden egoïsme en hysterische moederliefde om voorrang. Dat alles heeft ze zó goed onder controle en al die stemmingen worden zó goed gedoseerd dat je enkel maar naar haar wilt kijken. Maar gelukkig is Eelco Smits zoon Tom en ook hij maakt daarvan een prachtrol: beetje weird, relativerend en geestig. Hélène Devos is als Laura het jonge evenbeeld van haar moeder, maar dan volkomen naar binnen gekeerd. Devos speelt geen zielig hoopje mens, maar een mooi, lief meisje dat in de war is.' - de Volkskrant ****
'Gold maakt er een voorstelling van die op een heel onnadrukkelijke wijze op alle fronten klopt. Geen grote dramaturgische ingrepen, geen opvallend decor. Alleen vier perfect acteurs die een mooi, breekbaar verhaal neerzetten.'- NH Dagblad
'De keuze van Gold om dit verhaal zo licht en ongekunsteld mogelijk te vertellen, is een goede. Met minimale dramatische middelen (kaarslicht!) bereikt hij een groots effect en laat hij de spelers schitteren. Dat levert misschien geen hyperactuele en betekenisvolle voorstelling op, maar wel een glasheldere toneelavond om je even heerlijk in te kunnen verliezen.' - Theaterkrant ****
> lees hier alle publieksreacties
Sam Gold over Glazen speelgoed
‘Ik was een tiener toen ik Glazen speelgoed voor het eerst zag. Ik herkende me toen erg in Tom. In zijn zoektocht naar identiteit en vrijheid. In zijn verlangen naar een leven in poëzie. In de gevangenis waarin hij zich bevond. Ik herkende in hem de angsten én dromen van iedere jonge Amerikaanse man. Het stuk sprak mij rechtstreeks aan. Nu ik het twintig jaar later opnieuw lees, ben ik de vader van een dochter en is het voor mij niet meer zozeer het stuk van Tom, als wel van Amanda die ik niet meer zie als de wat komische, bazige moeder. Het verrast me dat ik me nu met háár identificeer, met haar gekwelde liefde voor haar kinderen.
Mijn band met het stuk is nog even groot als vroeger, maar hij is heel anders. Indertijd voelde ik me sterk aangesproken door de poëtische taal en de vernuftige vorm. Maar ik zie nu dat het net zo goed een erg naturalistisch stuk is. Met een grote subtiliteit en oog voor detail richt het de blik op een gezin in het St. Louis van de late jaren dertig. Mij interesseert het om tegelijk de poëtische taal én de banaliteit van de omgeving te onderzoeken. Ik kijk er erg naar uit om deze fragiele, onvervaarde en schroeiende autobiografische kijk van een kunstenaar op zijn eigen leven en gezin op het toneel te brengen.’
THE GLASS MENAGERIE VAN TENNESSEE WILLIAMS WORDT OPGEVOERD NA AFSPRAAK MET THE UNIVERSITY OF THE SOUTH, SEWANEE, TENNESSEE.
#glazenspeelgoed